Project Description
مشخصات عمومی محصول
لولههای مسی موئی بدون درز (Seamless Copper Capillary Tubes) از جمله محصولات بسیار دقیق و حساس در صنایع تبرید و تهویه مطبوع (HVAC-R) هستند که وظیفهی آنها کنترل جریان و فشار مبرد در مدار تبرید است.
این لولهها با ساختار یکنواخت، قطر بسیار کم و تحمل فشار بالا، نقش شیر انبساط ثابت (Fixed Orifice Expansion Device) را در سیستم ایفا میکنند و باعث تنظیم دقیق میزان مبرد ورودی به اواپراتور میشوند.
این لولهها از جنس مس بدون درز (Seamless Copper Tube) با قطر بسیار کم و طول مشخص ساخته میشوند و وظیفه آنها کاهش فشار و کنترل جریان مبرد از سمت کندانسور به سمت اواپراتور است.
🔹 ساختار و مشخصات فنی
جنس: مس خالص Cu-DHP (C12200) با خلوص حداقل ۹۹٫۹٪
استاندارد تولید: ASTM B360 – EN 12450
قطر خارجی: از 0.8 mm تا 3.0 mm (در برخی مدلها تا 3.5 mm)
ضخامت دیواره: بین 0.25 mm تا 0.5 mm بسته به ظرفیت سیستم
نوع پرداخت: سطح داخلی و خارجی صیقلی، بدون اکسید، تمیز و آماده برای لحیمکاری
حالت تحویل: کلاف مویی آنيلشده (Annealed) برای انعطاف و خمپذیری بالا
🔹 عملکرد در مدار تبرید
در سیستم تبرید، مبرد پس از خروج از کندانسور، وارد لوله مویی میشود.
به دلیل کاهش قطر مقطع و افزایش اصطکاک در مسیر جریان، فشار مبرد در طول لوله مویی بهتدریج کاهش یافته و در خروجی آن به حالت اشباع میرسد.
این فرآیند منجر به انبساط و تبخیر مبرد در اواپراتور میشود که اساس کار سیستمهای سرمایشی است.🔹 ویژگیها و مزایا
کنترل دقیق جریان مبرد بدون نیاز به قطعات مکانیکی متحرک
نصب آسان، بدون نیاز به شیر یا کنترلر خارجی
هزینه تولید و نگهداری پایین نسبت به شیرهای انبساط ترموستاتیکی (TXV)
قابلیت عملکرد پایدار در توانهای کم تا متوسط تبرید
مقاومت بالا در برابر فشار، دما و خوردگی
سطح داخلی تمیز و پولیششده برای عبور روان مبرد و جلوگیری از افت فشار اضافی
🔹 کاربردهای لوله مویی مسی
سیستمهای تبرید خانگی و تجاری (Refrigerators, Freezers, Vending Machines)
کولرهای گازی و چیلرهای کوچک
یخسازها و دستگاههای سردکننده نوشیدنی
سیستمهای تبرید آزمایشگاهی و پزشکی
خطوط تزریق مبرد در تجهیزات خاص صنعتی
🔹 نکات فنی طراحی
طول و قطر داخلی لوله مویی باید بر اساس ظرفیت تبرید، نوع مبرد و شرایط کاری سیستم محاسبه شود.
برای مثال، لوله با قطر داخلی 0.9 mm تا 1.4 mm معمولاً در سیستمهای با مبرد R134a و ظرفیتهای 100 تا 300 W استفاده میشود.
استفاده از نرمافزارهای طراحی مانند REFPROP، CoolSelector یا دادههای تجربی کارخانه سازنده برای تعیین ابعاد توصیه میشود.
🔹 روش اتصال
در ایران و بیشتر کشورها، اتصال لوله مویی به مدار تبرید با لحیمکاری نقره (Silver Brazing) انجام میشود تا اتصال کاملاً آببند و مقاوم در برابر لرزش ایجاد شود.
در هنگام لحیمکاری باید داخل لوله با نیتروژن خشک پر شود تا از تشکیل اکسید و گرفتگی جلوگیری شود.
لوله مسی مویی (Capillary Tube) بهدلیل طراحی ساده، دوام بالا، هزینه پایین و عملکرد پایدار، یکی از اجزای ضروری و پرکاربرد در سیستمهای تبرید و تهویه مطبوع است.
انتخاب صحیح قطر، طول و جنس این لوله نقش مستقیمی در بازدهی، مصرف انرژی و عمر مفید سیستم تبرید دارد.
نحوه کاربرد لولههای مسی مویی (Capillary Tube Applications)
لوله مسی مویی بدون درز (Copper Capillary Tube) یکی از سادهترین، مطمئنترین و کمهزینهترین اجزای مدار تبرید است که بهعنوان دستگاه انبساط (Expansion Device) در سیستمهای سرمایشی و تهویه مطبوع مورد استفاده قرار میگیرد.
این لوله از مس خالص با رسانایی حرارتی و الکتریکی بسیار بالا ساخته شده و به دلیل ساختار ساده، ابعاد دقیق و وزن سبک، فاقد هرگونه قطعه متحرک است. در نتیجه، عملکردی پایدار، بدون نیاز به سرویس و بدون خطر نشتی دارد.
🔹 عملکرد در مدار تبرید
در سیستمهای تهویه مطبوع، چیلر، یخچال و فریزر، لوله مویی بهعنوان شیر انبساط ثابت (Fixed Orifice Expansion Device) عمل میکند.
زمانیکه مبرد مایع با فشار بالا از کندانسور وارد لوله موئی میشود، به دلیل اصطکاک داخلی و کاهش قطر مسیر جریان، فشار آن بهتدریج کاهش یافته و مبرد در خروجی لوله به حالت اشباع نزدیک میشود.
این فرآیند باعث انبساط و تبخیر مبرد در اواپراتور میشود که در نتیجه، حرارت محیط را جذب کرده و فرآیند سرمایش شکل میگیرد.
🔹 مزایای عملکردی در کاربردهای صنعتی
-
پایداری جریان مبرد: در یک اختلاف فشار مشخص، جریان عبوری از لوله مویی پیوسته و یکنواخت است، که این موضوع در عملکرد سیستمهای سرمایشی بسیار حیاتی است.
-
عدم نیاز به تنظیم یا قطعات کنترلی: طراحی ساده و بدون قطعات متحرک، احتمال خرابی یا نشت را تقریباً به صفر میرساند.
-
سهولت نصب و نگهداری: لولهها بهراحتی خم شده و با لحیمکاری نقرهای (Silver Brazing) در مدار نصب میشوند.
-
عملکرد پایدار در شرایط دمایی متغیر: لوله مویی قادر است در شرایط دمایی بالا یا پایین، جریان مبرد را با بازده ثابت کنترل کند.
🔹 حوزههای کاربرد
-
یخچالها و فریزرهای خانگی و صنعتی – کنترل دقیق جریان مبرد در مدار تبرید کوچک
-
سیستمهای تهویه مطبوع (Air Conditioners) – تنظیم فشار مبرد بین کندانسور و اواپراتور
-
چیلرهای صنعتی و واحدهای سردکننده تجاری – کاهش فشار مبرد و بهینهسازی مصرف انرژی
-
دستگاههای سردکننده نوشیدنی، یخسازها و وندینگ ماشینها
-
تجهیزات سرمایشی پزشکی و آزمایشگاهی – کنترل دقیق دما و جریان مبرد
-
سیستمهای تبرید کوچک با بار ثابت (Capillary Controlled Systems)

استعلام و آگاهی از سایز لوله مویی مسی
در فرآیند انتخاب و سفارش لوله مویی مسی (Capillary Tube)، تعیین سایز معمولاً بر اساس قطر داخلی (Inner Diameter) و بهواحد اینچ (inch) انجام میشود، چراکه این پارامتر بیشترین تأثیر را بر نرخ جریان مبرد در سیستمهای تبرید و تهویه مطبوع دارد.
بهمنظور سهولت در بررسی و مقایسه، جدول زیر شامل ابعاد استاندارد لوله مویی مسی مطابق با استاندارد ASTM B360 است.
در این جدول، مشخصات هندسی لولهها بهترتیب از چپ به راست ارائه شدهاند:
-
قطر خارجی (Outside Diameter) بر حسب اینچ و میلیمتر
-
قطر داخلی (Inside Diameter) بر حسب اینچ و میلیمتر
-
ضخامت میانگین دیواره (Mean Wall Thickness)
-
مساحت سطح مقطع مجرای داخلی (Cross-Sectional Area)
-
وزن واحد طول (Weight per Foot/Meter)
-
حداکثر مجاز باقیمانده سطح داخلی (Maximum Allowable Residue)
این دادهها به مهندسان و کارشناسان تامین کمک میکند تا با دقت ابعادی بالا و اطمینان از سازگاری با الزامات طراحی، مناسبترین لوله مویی را برای کاربرد مورد نظر انتخاب کنند.
در جدول زیر ستونها به ترتیب از سمت چپ به راست عبارتند از قطر حارجی بر واحد اینچ (میلیمتر)، قطر داخلی برحسب اینچ (میلیمتر)، ضخامت دیواره بر حسب اینچ (میلیمتر)، مساحت مقطع عرضی بر حسب مربع اینچ (مربع میلیمتر)، وزن لوله مسی مویی بر حسب پوند بر فوت (کیلوگرم به ازای هر متر) و حداکثر باقیمانده مجاز بر حسب گرم به ازای هر فوت (گرم به ازای هر متر) میباشد.
| Outside Diameter, in. (mm) | Inside Diameter, in. (mm) | Mean Wall Thickness, in. (mm) | Cross-Sectional Area, in² (mm²) | Weight, lb/ft (kg/m) | Max Allowable Residue, g/ft (g/m) |
|---|---|---|---|---|---|
| 0.072 (1.83) | 0.026 (0.660) | 0.023 (0.584) | 0.0005309 (0.343) | 0.01373 (0.0204) | 0.00020 (0.000656) |
| 0.072 (1.83) | 0.028 (0.711) | 0.022 (0.558) | 0.0006158 (0.397) | 0.01340 (0.0199) | 0.00021 (0.000689) |
| 0.081 (2.06) | 0.031 (0.787) | 0.025 (0.635) | 0.0007548 (0.487) | 0.01705 (0.0254) | 0.00023 (0.000754) |
| 0.081 (2.06) | 0.033 (0.838) | 0.024 (0.606) | 0.0008553 (0.552) | 0.01666 (0.0248) | 0.00025 (0.000820) |
| 0.087 (2.21) | 0.036 (0.914) | 0.0255 (0.648) | 0.001018 (0.657) | 0.01910 (0.0284) | 0.00027 (0.000886) |
| 0.087 (2.21) | 0.039 (0.991) | 0.024 (0.606) | 0.001195 (0.771) | 0.01842 (0.0239) | 0.00029 (0.000951) |
| 0.093 (2.36) | 0.042 (1.07) | 0.0255 (0.648) | 0.001385 (0.893) | 0.02096 (0.0312) | 0.00032 (0.00105) |
| 0.097 (2.47) | 0.046 (1.17) | 0.025 (0.648) | 0.001662 (1.07) | 0.02221 (0.0331) | 0.00035 (0.00115) |
| 0.099 (2.51) | 0.049 (1.24) | 0.025 (0.635) | 0.001886 (1.22) | 0.02253 (0.0335) | 0.00037 (0.00121) |
| 0.106 (2.69) | 0.054 (1.37) | 0.026 (0.660) | 0.002290 (1.48) | 0.02533 (0.0377) | 0.00041 (0.00134) |
| 0.112 (2.84) | 0.059 (1.50) | 0.0265 (0.673) | 0.002734 (1.76) | 0.02760 (0.0411) | 0.00044 (0.00144) |
| 0.125 (3.18) | 0.064 (1.63) | 0.0305 (0.775) | 0.003217 (2.07) | 0.03511 (0.0522) | 0.00048 (0.00157) |
| 0.125 (3.18) | 0.070 (1.78) | 0.0275 (0.698) | 0.003848 (2.48) | 0.03266 (0.0486) | 0.00053 (0.00174) |
| 0.125 (3.18) | 0.075 (1.91) | 0.025 (0.635) | 0.004418 (2.85) | 0.03054 (0.0454) | 0.00057 (0.00187) |
| 0.145 (3.68) | 0.080 (2.03) | 0.0325 (0.826) | 0.005027 (3.24) | 0.04453 (0.0663) | 0.00060 (0.00197) |
| 0.145 (3.68) | 0.085 (2.16) | 0.030 (0.762) | 0.005674 (3.66) | 0.04202 (0.0625) | 0.00064 (0.00210) |
| 0.145 (3.68) | 0.090 (2.29) | 0.0275 (0.698) | 0.006362 (4.10) | 0.03936 (0.0586) | 0.00068 (0.00223) |
| 0.160 (4.06) | 0.100 (2.54) | 0.030 (0.762) | 0.007854 (5.07) | 0.04750 (0.0707) | 0.00075 (0.00246) |
| 0.160 (4.06) | 0.110 (2.79) | 0.025 (0.635) | 0.009503 (6.13) | 0.04111 (0.0611) | 0.00083 (0.00272) |
| 0.188 (4.78) | 0.120 (3.03) | 0.034 (0.864) | 0.01131 (7.29) | 0.06377 (0.0949) | 0.00090 (0.00295) |
| 0.188 (4.78) | 0.130 (3.30) | 0.029 (0.737) | 0.01327 (8.56) | 0.05616 (0.0836) | 0.00098 (0.00321) |
| 0.200 (5.08) | 0.145 (3.68) | 0.0275 (0.698) | 0.01651 (10.7) | 0.05779 (0.0860) | 0.00109 (0.00358) |
| 0.220 (5.59) | 0.160 (4.06) | 0.030 (0.762) | 0.02011 (13.0) | 0.06943 (0.103) | 0.00121 (0.00397) |
| 0.240 (6.10) | 0.175 (4.45) | 0.0325 (0.826) | 0.02405 (15.5) | 0.08107 (0.121) | 0.00132 (0.00433) |
| Note A: Cross-sectional area of tube bore (in²) = (π × ID² / 4), where π = 3.1416 and ID = inside diameter. | |||||
توضیحات:
Cross-Sectional Area
“مساحت مقطع عرضی”
وقتی یک جسم (مثلاً تیر، کابل، میلگرد، لوله و …) را از وسط ببُریم و از روبهرو به سطح بریده شده نگاه کنیم، آن سطح را مقطع عرضی میگویند.
مساحت این سطح میشود مساحت مقطع عرضی.واحدها:
in² = اینچ مربع
mm² = میلیمتر مربع
این عدد معمولاً در مهندسی برای مشخصات مقاومت، ظرفیت تحمل نیرو، جریان الکتریکی، و … استفاده میشود.
Max Allowable Residue
“حداکثر باقیماندهٔ مجاز”
ین عبارت معمولاً در صنایع مختلف (نفت و گاز، لولهکشی، کابلکشی، تولید، تمیزکاری صنعتی و …) به کار میرود.
منظورش این است که چقدر مواد اضافی، رسوب، آلودگی یا ذراتِ باقیمانده میتواند روی یک سطح یا داخل یک لوله باقی بماند بدون اینکه مشکل ایجاد کند.واحدها
g/ft = گرم بر فوت
g/m = گرم بر متر
یعنی مثلاً در هر یک متر یا یک فوت طول سطح/لوله حداکثر چه مقدار مادهٔ باقیمانده مجاز است.
